Buzağı İshalleri

Buzağı İshalleri: Sebepleri ve Çözüm Yolları

İshal, buzağı yetiştiricilerinin en fazla başını ağrıtan ve yüksek oranda buzağı kayıplarına sebep olan hastalıkların başında gelir. Buzağı ishalleri buzağı kayıplarının yanı sıra tedavi giderlerinin yüksek olmasıyla da işletmelerin kârlılığını azaltır. Aynı zamanda ishaller buzağıların ileri yaşlardaki süt ve et verimlerinde de azalmaya sebep olan bir hastalıktır.

Yetiştiriciler şunu çok iyi bilirler ki sık sık ishal olan buzağılar ileride telafi edilemeyecek şekilde büyüme geriliği yaşarlar. İshalli buzağılarda görülen büyümedeki gerileme, buzağının ileride tüm verim ömrünü etkileyecek şekildedir.

Bu durumdaki buzağılarda mevcut genetik potansiyeli tam olarak değerlendirmek mümkün değildir.

Temel olarak ishaller 2 sebepten dolayı görülür.

Burada da görüldüğü gibi dikkatimizden kaçan ishal sebepleri arasında bakım ve beslenme hatalarının enfeksiyonlardan ileri gelen ishallere göre çok daha yüksek oranlarda olduğu bilimsel gerçeğidir.

Bu durumu izah edebilmek için buzağılarda sütün sindirimine kısaca bakmak gerekir;

Buzağılar dört mideli olarak doğmalarına rağmen hayatlarının ilk aylarında bu midelerden yalnızca bir tanesi olan abomasum fonksiyoneldir. Buzağının emdiği süt ön midelere uğramadan bir oluk (ösafagal oluk) vasıtasıyla abomasuma gider. Burada salgılanan bir enzimle (Renin) pıhtılaşarak sindirilir. Ön midelere giden süt ise sindirilemediğinden ishale sebep olur.

Süt, ineğin memesinden 39 derece sıcaklıkta çıkar. Bu ısıya sahip olan sütü buzağı emmeye başladığı zaman süt buzağıda uygun sindirim organı olan abomasuma gider ve burada pıhtılaşarak sindirilir. Halbuki sütün ısısı birkaç derece daha düşük olduğu zaman buzağının emdiği süt ön midelere gider, sindirilemez ve ishale sebep olur. 

Çünkü sütün abomasuma geçmesini sağlayan ösafagal oluk emme refleksinden ziyade sütün ısısına hassasiyet gösterir.

Buzağı ve Kuzu Mamaları	Süt ve Mama Termometresi (Sıcaklık Ölçer)	Buzağı ve Kuzu Geliştirici

Birçok yetiştiricinin gebe ineklere ve doğan buzağılarına ishale karşı koruyucu aşılamalar yaptığı halde tekrarlayan ishal vakaları yaşamalarının sebebi buzağılara verilen sütün ısısının arzu edilen seviyede olmamasıdır.

Çözüm, sütün buzağıya verilmesi gereken ısısına dikkat edilmesidir. Ancak süt direkt ısıtıcı ile ısıtılması uygun olmayan bir gıdadır. Çünkü uzun süreli yüksek ısı süt içerisindeki besin maddelerinde bozulmaya sebep olmaktadır.

Yapılması gereken dolaylı ısıtma sistemine sahip uygun özellikteki cihazlar ile sütün arzu edilen ısıya getirilmesidir.